Honderden IC-verpleegkundigen zijn per direct beschikbaar

Het was zo leuk. Vanaf de Gouden Eeuw ging het crescendo met het Koninkrijk der Nederlanden, maar eind 2021 of begin 2022 gaat er nu toch echt een einde komen aan een eeuwenlange beschaving. Dat zit zo: er waart een dodelijk virus door het land, en dat zorgt ervoor dat er zeer binnenkort meer halfdode patiënten aan de poort van het ziekenhuis liggen, dan dat er ic-bedden beschikbaar zijn. Onder toezicht van een ambtenaar wordt er dan geloot wie wél naar binnen mag en wie niet. Dit scenario heet Code Zwart. Dit vooruitzicht is zó afschrikwekkend, dat het parlement de komende week bijeenkomt om te vergaderen of we misschien een aantal fundamentele spelregels van de beschaving moeten opheffen, zoals 2G: het uitsluiten van aantoonbaar gezonde mensen, alleen maar omdat ze tot een groep behoren (de ongevaccineerden) met een (vermoedelijk!) hoger risicopercentage. Alsmede het afschaffen van het basisprincipe “recht op lichamelijke integriteit”.
Het wrange is, dat dergelijke ongekende maatregelen niet of nauwelijks bijdragen aan het oplossen van de dreiging Code Zwart, aldus menig viroloog.

Het beddentekort
Het probleem draait dus om het aantal IC-bedden. Feit is, dat terwijl de Nederlandse bevolking zowel groeit als vergrijst, het aantal beschikbare IC-bedden drastisch is afgenomen. Dat was nodig om het betaalbaar te houden, zo legt de regering uit. Hoe het dan in de ons omringende landen, met spectaculair hogere aantallen IC-bedden per miljoen inwoners wél betaalbaar wordt gehouden, is er niet bijverteld. Maar als we even doorbabbelen met de bewindslieden, dan blijkt al snel dat het eigenlijk helemaal niet om de bedden draait. Er is een schrijnend tekort aan IC-verpleegkundigen, dát is de bottleneck.
Een voormalig journalist, tegenwoordig tekstueel medewerker bij de staatsomroep, vervalt in een oude beroepreflex: hij stelt een kritische vraag. “Waarom zorgt u niet voor meer IC-verpleegkundigen?” De verantwoordelijke minister lacht schamper: ‘Wat een verschrikkelijk domme vraag! Ik kan toch niet zomaar een blik verpleegsters opentrekken? Die opleiding duurt 18 maanden!” Dat dezelfde vraag ook 18 maanden geleden al werd gesteld, negeert de minister. Alsmede de niet-gestelde kritische vraag: ‘Zou het dan niet mogelijk zijn om een spoedopleiding te organiseren voor een zorgvuldig geselecteerde groep aspirant IC-verpleegkundigen met talent voor heel snel leren?

Een vleugje oldskool journalistiek en een snufje Easycratie
Easycratie wat was dat ook ook alweer? Ohja, op zoek naar de leukste vorm van bureaucratie. Bureaucratische oplossingen zijn hoogstzelden perfect. Het kan altijd sneller, beter, leuker en goedkoper. Standaardmethode van de easycratie: paradigmatische oogkleppen der vaste gewoontes afzetten, en bestaande resources binnen de organisatie ontginnen.
Allereerst moeten we dan een aantal feiten op tafel krijgen. Oldskool journalistiek is de meest betrouwbare methode daarvoor: interview de personen die bovenop de feiten zitten, in plaats van het bestuderen van geaggregeerde rapporten, die zijn opgesteld door belangenorganisaties.
Om te beginnen zoeken we contact met een ziekenhuisbestuurder.
– Klopt het dat u personeelstekort heeft?
– Ja, meerdere bedden staan leeg, doordat we te weinig verpleegkundigen hebben.
-Geldt dat alleen voor uw ziekenhuis?
-Nee, het is een sectorbreed probleem. Het speelt ook al jaren, ook al vóór Covid-19.
– Waardoor zijn specifiek tijdens Coronatijden de tekorten ontstaan?
– Drie oorzaken. 1) Het ziekteverzuim onder verpleegkundigen is opgelopen tot circa tien procent. 2) Een deel van de verpleegkundigen zit in thuisquarantaine, wegens besmettingen in hun directe omgeving. 3) Een substantieel aantal verpleegkundigen heeft het ziekenhuis vaarwel gezegd en werkt nu elders.
-Geldt dit ook voor andere ziekenhuizen?
– Ja. Er is al vaak over geschreven.

Op zoek naar de weggelopen IC-verpleegkundigen
In mijn kennissenkring ga ik op zoek naar zo’n IC-verpleegkundige die nu elders werkt. Dus het is beslist geen wappie verkleed in witte jas. Voor de zekerheid heb ik nog een salarisstrookje van het ziekenhuis ingezien.
– Jij werkte op een IC?
– Nog steeds, maar nu parttime.
– Waarom parttime?
– Ik heb drie baantjes. Mijn baan op de IC is het slechts betaald van die drie, ik verdien daar maar 15 euro per uur.
– Ik dacht dat IC-verpleegkundigen veel meer verdienen dan dat?
– Op de IC’s werken gediplomeerde IC-verpleegkundigen schouder aan schouder met ervaren verpleegkundigen zonder dat diploma. Ik kan en mag alle medische handelingen zelfstandig uitvoeren. Alleen het nemen van beslissingen zoals wijziging van de medicatie is voorbehouden aan de gediplomeerden.
– Sinds een jaar heb je een nieuwe parttime baan. Vertel!
– Ik werk nu een paar dagen per week voor een commercieel Corona-testbedrijf. Dat verdient veel beter.
-Hoe ben je daar terechtgekomen?
– Ik werd gebeld, via-via.
– Belden ze jou omdat je een bekende was? Of omdat je verpleegkundige was?
– Ik neem aan dat laatste. Want bij dat bedrijf werken ruim 300 mensen. Allemaal verpleegkundigen!
– Dus bij slechts één bedrijf ligt al een blik verpleegkundigen van 300 stuks. Bij alle testbedrijven samen, moet het om meer dan duizend mensen gaan?
– Ik heb geen idee hoe andere testbedrijven werken, maar je conclusie lijkt me aannemelijk.
– Wanneer het ziekenhuis jou nu belt, of je extra dagen op de IC kunt werken, wegens onderbezetting?
– Dan gaat dat niet. Want ik heb nu al een andere baan. Tenzij ik mijn baan bij het testbedrijf opzeg.
– En wat nou als het ziekenhuis je een lokpremie aanbiedt? Laat zeggen, dat je dan 7 euro per uur extra gaat verdienen. Zeg 50 euro per dag.
– Dan zullen heel veel verpleegkundigen teruggaan, denk ik. Weet je, ik voel me nu al ontzettend schuldig. Dat ik de hele dag neusswabs moet afnemen, terwijl ik veel nuttiger werk zou kunnen doen. Maar ja, wat moet ik? Ik moet ook de eindjes aan elkaar knopen. Met mijn relaxte baantje als neusswabafnemer lukt dat prima, maar met een hectische stressvolle baan op de IC, gaat dat veel moeizamer.

Concluderend advies aan het Ministerie van Volksgezondheid:

Stel 50 euro per verpleegkundige per dag beschikbaar, om de vertrokken verpleegkundigen terug te halen naar de nu leegstaande IC-bedden.
Voor een reservoir van 500 extra verpleegkundigen, gedurende de periode 6 december 2021 tot en met 31 maart 2022, moet hiervoor een bedrag begroot worden van 116 dagen x 500 verpleegkundigen x 50 euro per dag.
Dat is 2,9 miljoen euro in totaal.
Juridische disclaimer: de uitvoering van dit plan stuit uiteraard op arbeidsrechtelijke bezwaren. Het botst met bestaande CAO’s. Via een Noodwetje kan dit bezwaar eenvoudig getackled worden. De Tweede Kamer zal u zeer beslist ter wille zijn en instemmen met dit noodwetje.
Financiële disclaimer: het berekende bedrag van 2,9 miljoen euro is een schatting. Het is niet met 100% zekerheid te zeggen dat een lokpremie van 50 euro per dag, voldoende is om 500 verpleegkundigen terug naar het IC-bed te lokken. Wellicht is een lager bedrag al voldoende. En wellicht is een hogere lokpremie noodzakelijk. Bedenk wel: Bij een verdubbeling van de lokpremie tot 100 euro per dag, verdubbelt het totaal benodigde budget naar 5,8 miljoen euro. 1x peanuts is peanuts. 2x peanuts is nog steeds peanuts.
Megalomane disclaimer: uit recent verleden is ons bekend dat sommige ministers een enorme afkeer hebben van simpele en goedkope oplossingen. Mocht dit advies om deze reden onuitvoerbaar zijn, dan raden wij het minsterie aan om een studentbedrijfje te zoeken dat zorg gaat dragen voor het uitdelen van de 2,9 miljoen euro lokpremies. Indien het studentenbedrijf vervolgens 100 miljoen euro factureert aan het ministerie, zijn de bezwaren van megalomane aard, afdoende getackeld. Indien het ministerie geen flauw idee heeft, waar een dergelijk studentbedrijf te vinden, dan kan de bij het ministerie reeds bekende heer S. van Lienden u ongetwijfeld in contact brengen met een dergelijk studentbedrijf.